Ông Phạm Duy Mai sinh năm 1934, quê ở tận huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Ông Mai sau khi hoàn thành trách nhiệm của một thanh niên xung phong ở mặt trận Điện Biên Phủ, năm 1955 ông được Trung ương Đoàn thanh niên cử đi học lớp kế toán tài chính đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ở Hà Nội, tốt nghiệp khóa học Ông được phân công về ngành Lương thực Nghệ An công tác, sau 5 năm ông được điều về Tổng cục.

Ông Mai vốn sinh trưởng ở một vùng nông thôn nghèo, ông có 4 người con trai, cuộc sống của gia đình lúc đó hết sức khó khăn nên ông phải xin phép đưa vợ con ra Hà Nội. Cả gia đình có 6 người, không thuê được nhà ở Hà Nội, nên vợ chồng ông đã quyết tâm lên miền núi, lúc bấy giờ đang đất rộng, người thưa mới may ra thoát được khó khăn để con cháu được học hành như lời bố mẹ ông đã dặn trước lúc đưa gia đình rời làng ra đi.

Ảnh : Ông bà Mai

            Lên Yên Bái đang tìm cách ổn định cuộc sống, thì chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ lan đến tỉnh miền núi nghèo này, gia đình phải theo cơ quan sơ tán buộc phải chia ra làm 3 nơi:     - Một người con của ông sang Hợp Minh trọ học cấp 3,

- Bốn người con theo ông vào Tân Thành, nơi cơ quan sơ tán.

- Một người con nhỏ theo mẹ đi vào Ngọc Chấn làm công nhân.

            Dù khó khăn đến đâu gia đình ông cũng giành cho các con một góc học tập có bàn ghế, đèn dầu, bảng đen tốt, đủ sách vở để các con học tập.

            Với bao vất vả, nhọc nhằn vợ chồng ông Mai tần tảo nuôi dậy các con và ông bà rất thấm thía lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “ …Vì lời ích 100 năm phải trồng người”

            Không phụ công nuôi dạy của cha mẹ, những người con của ông bà dưới bàn tay chăm sóc dạy bảo giờ đã trưởng thành:

            Một người con là bác sĩ - trưởng khoa hồi sức cấp cứu Bệnh viện Lào Cai. Đã được nhà nước phong tặng danh hiệu “ Thấy thuốc ưu tú”.

Một người con là kỹ sư nông nghiệp, là Tỉnh ủy viên, đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT được Chính phủ tặng Huân chương lao động hạng 3- hạng 2.

Một  người con là kỹ sư kinh tế - hiện là  giám đốc Công ty bảo hiểm nhân thọ tỉnh Yên Bái, có nhiều bằng khen của Thủ tướng chính phủ và UBND tỉnh Yên Bái.

Một người con là bác sĩ, phó giám đốc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS của tỉnh Yên Bái.

            Sau khi hoàn thành trách nhiệm cho con trong học tập đã trưởng thành thì các cháu nội ngoại đã lớn, ông bà đã dành được một ít tiền nên đặt ra một lệ khuyến học từ năm 1996 để động viên các cháu học tập tốt.

            Mỗi năm kết thúc năm học các cháu nào đạt tiên tiến hoặc học giỏi phải có giấy chứng nhận của nhà trường sẽ được ông bà tặng thưởng:

                        + Học sinh giỏi: 500.000đ

                        + Học sinh khá: 200.000đ

            Cháu nào thi đỗ Đại học đỗ cả 2 trường hoặc Thủ khoa - thi tốt nghiệp THPT đạt 55 điểm thì ông bà thưởng trị giá 2 cây vàng (phần thưởng này đã trao cho 2 cháu).

            Mặc dù tuổi cao, sức yếu song để nêu gương cho con cháu, hàng ngày ông bà Mai vẫn chăm chỉ đọc sách báo nghe đài…nuôi dưỡng đời sống tinh thần phong phú, “sống khỏe, sống vui” góp phần cùng vận động bà con thực hiện tốt các chủ trương chính sách của Đảng, nhà nước và tham gia công tác Khuyến học ở khu phố. Với kết quả đó gia đình ông Mai đã được công nhận “Gia đình hiếu học tiêu biểu” giai đoạn 2009 – 2012 và được Ủy ban nhân dân tỉnh tặng bằng khen.   

            Truyền thống hiếu học gia đình ông Mai là tấm gương tiêu biểu cho phong trào xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học của Hội Khuyến học phường Đồng Tâm và thành phố Yên Bái. Gia đình là tế bào của xã hội - Xã hội học tập chỉ có thể được xây dựng thành công khi có một mạng lưới rộng khắp Gia đình, Dòng họ hiếu học từ cơ sở cộng đồng khuyến học.

Minh Đức